بخوانی؛ نظر آیت الله سیستانی پیرامون مساله فلسطین و حوادث پیرامونی
در منطقه، جناح ها و کشورهایی که اهتمام به فلسطینیان و قضیه فسلطین همچنان بخشی از دغدغه های آنها محسوب شود، اندک هستند و این موضوع یا به این دلیل است که برخی از آنها به دنبال قدرت طلبی و اجرای برنامه های غرب هستند که اساس آن را امنیت داخلی رژیم صهیونیستی تشکیل می دهد و یا به این دلیل است که برخی دیگر از آنها سرگرم قضایایی هستند که – پس از ورود به گرداب درگیری های دائمی منطقه- نسبت به قضیه فلسطین محوریت بیشتری برای آنها دارد و قضیه فلسطین را از جدول اولویت های آنها خارج کرده است.
اما در این بین مواضع شجاعانه ای نیز وجود دارد که از ملت فلسطین- که از سرزمینشان بیرون رانده شده و به کشورهای مختلف آواره شده اند- و قضیه فلسطین- که از سال ۱۹۴۸م تا به امروز قطب نمای مسلمانان، مقاومان و آزادگان محسوب می شود- حمایت می کنند و در کنار آن می مانند.
شیعیان از چنین مواضع شجاعانه ای در حمایت از ملت و قضیه فلسطین، سهم بسزایی داشته اند و به آن انگیزه داده اند. آنها همچنین از پناهجویان فلسطینی در کشورهایی که پناهنده شده اند، حمایت کرده اند. از مهمترین مواضع شجاعانه شیعیان در قبال قضیه فلسطین، مواضع حضرت آیت الله العظمی سید علی سیستانی است؛ ایشان بیانیه ها و فتواهای قابل توجهی در این خصوص صادر کرده اند که بیشتر اوقات و در زمینه های مختلف نقش تاثیرگذاری ایفا کرده است.
موضع حضرت آیت الله سیستانی در قبال قضیه فلسطین درکتابی با عنوان متون صادره ازآیت الله سیستانی درباره عراق توسط حامد خفاف،سخنگوی این مرجع تقلید شیعیان جهان نگاشته شده آمده است ،در آستانه سالروز قدس مهمترین این مواضع درپی می آید:
محکومیت تجاوزگری های رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان از سوی حضرت آیت الله سیستانی
رژیم اشغالگر صهیونیستی سوم آوریل ۲۰۰۲ میلادی کشتاری را در اردوگاه جنین فلسطین مرتکب شد تا به جنایت های قبلی خود که اولین و آخرین آنها در طول تاریخ خونبارش نبوده است، جنایتی دیگر اضافه کرده باشد. جزئیات این کشتار از این قرار بود که نیروهای اسرائیلی در جریان حمله همه جانبه به کرانه باختری و به هدف نابودی عناصر مقاومتی فلسطین که علیه اشغالگران عملیات های شهادت طلبانه انجام داده بودند، با نفوذ به داخل این اردوگاه اقدام به قتل عام خودسرانه فلسطینی های ساکن در آن و بازداشت های کورکورانه و شکنجه فلسطینیان کرده و از ورود آمبولانس ها برای انتقال زخمی شدگان جلوگیری کردند که در این حمله قریب به ۶۳ فلسطینی به شهادت رسید، صدها تن دیگر زخمی شدند و علاوه بر این هزاران فلسطینی نیز از سوی صهیونیست ها بازداشت شدند.
مرجعیت اما همانند عده زیادی که امروزه ادعای عرب بودن و مسلمان بودن می کنند و از جنایت های وحشیانه و مکرر رژیم اشغالگر قدس علیه فلسطینیان چشم پوشی می کنند، در برابر چنین صحنه خونبار و دردناکی ساکت نماند و بیانیه ای درباره این حوادث صادر کرد و در آن بیانیه تنها به محکوم کردن این جنایت بسنده نکرد بلکه از مسلمانان خواست تا با برادران و خواهرانشان در فلسطین عزیز همراه و یکپارچه شوند و نیروهای خود را دردفاع از آنها و پایان دادن به تجاوز صهیونیست ها به آنها بسیج کنند. سخن ایشان به همین جا ختم نشد و در ادامه حتی گفتند که «وضعیت غم انگیز ملت فلسطین ایجاب می کند که مسلمانان از هیچ خوردنی و نوشیدنی لذت نبرند تا اینکه دستان ظالمان متجاوزگر را از سر برداران و خواهرانشان کوتاه کنند»[۱].
درواقع این پیام، دعوت به یاری رساندن به فلسطینیان و حمایت از آنها در مقاومت علیه اشغالگران با انواع وسایل مختلف است تا ظلم و ستم از آنها برداشته شود و علاوه بر این پیام فوق، دعوتی است به اینکه قضیه فلسطین تا زمان ستاندن حقوق سلب شده و نجات اراضی اسلامی از دستان غاصبگران در اذهان مسلمانان باقی بماند و دلالتی بر این قضیه است که حضرت آیت الله العظمی سیستانی قضیه فلسطین را مختص فلسطینیان نمی دانند و اینکه این قضیه به همه مسلمانان مربوط می شود.
اما چون دشمن صهیونیستی دست از هدف قرار دادن ملت فلسطین برنداشت و بیداری اسلامی عظیم و تاثیرگذاری برای نجات فلسطین و آزادی آن رخ نداد، مرجعت عالی دینی بیانیه دیگری در ژانویه ۲۰۰۸ و در پی تجاوز هوایی گسترده صهیونیست ها به نوار غزه و حمله زمینی به شمال این شهر پس از محاصره چندین ماهه آن، صادر کردند.
رژیم صهیونیستی در جریان این حمله – که مقاومت نام «نبرد فرقان» و دشمن نام «سرب گداخته» را به آن داده است- از سلاح های ممنوعه بین المللی نظیر بمب های فسفری، بمب های اورانیومی، بمب های میخی و دیگر بمب ها و سلاح های غیرمتعارف استفاده کرد با این توجیه که به شلیک موشک های فلسطین به جنوب سرزمین های اشغالی پاسخ داده است در حالی که رژیم غاصب می دانست بیشتر شهدا و زخمی شدگان را غیرنظامیان، زنان و کودکان تشکیل می دهند و تعداد آنها به صدها نفر می رسید؛ جنایتی که در سجل رژیم غاصبگر صهیونیستی که هیچ انسان و حتی سنگی از آن جان سالم به در نبرده است، عجیب نیست.
در این شرایط بیانیه مرجعیت صادر شد تا اشاره ای باشد به اینکه کلمات و محکوم کردن ها گویای حجم این اتفاق غم انگیز نیست و کفایت نمی کند بلکه در پیش گرفتن مواضع عملی در این زمینه مورد نیاز است. در بیانیه آیت الله العظمی سیستانی چنین آمده بود:«محکوم کردن جنایت ها علیه برادران ما در شهر غزه و ابراز همبستگی با آنها با واژگان و کلمات، در برابر حجم فاجعه وحشتناکی که در معرض آن قرار می گیرند، چیزی نیست». آیت الله سیستانی در ادامه این بیانیه افزود: «بیش از هرزمان دیگری از امت عربی و اسلامی خواسته می شود که در راه توقف تجاوزگری های پی در پی و شکستن محاصره ناعادلانه تحمیلی علیه این ملت شریف مواضع عملی در پیش بگیرند»[۱]. این موضوع تاکیدی بر متن بیانیه ای سابق ایشان مبنی بر لزوم حمایت از ملت فلسطین و مقاومت با انواع و اقسام وسایل و امکانات موجود به هدف پایان دادن به جنایت های روز افزون رژیم صهیونیستی بود و تاکیدی بر این موضوع بود که قضیه فلسطین باید قضیه مرکزی امت اسلامی و عربی تا زمان آزادسازی خاک فلسطین بماند.
حضرت آیت الله سیستانی «شیخ یاسین» را ارج نهاد و شهید خواند
در بیانیه های مرجعیت عالی دینی به ترور «شیخ احمد یاسین» بنیان گذار جنبش حماس فلسطین نیز اشاره شده است؛ وی از موقعیت معنوی و سیاسی برجسته ای در صفوف مقاومت فلسطین برخودار بود و یکی از نمادها و شخصیت های برجسته جهاد فلسطین محسوب می شد تا اینکه در ۲۲ مارس ۲۰۰۴م در جریان شلیک ۳ موشک بالگردهای آپاچی رژیم صهیونیستی در مسجد مجمع اسلامی به شهادت رسید.
شیخ یاسین از مهمترین کسانی بود که به مقاومت در برابر تجاوزگری های رژیم صهیونیستی ترغیب می کردند و همین موضوع جرقه خشم مقامات اسرائیلی را شعله ور کرد و باعث شد تا وی را در سال ۱۹۸۲م به اتهام تشکیل یک سازمان نظامی و در اختیار داشتن سلاح بازداشت، و سپس سال ۱۹۸۵م در چارچوب عملیات تبادل اسرا آزاد کنند.
بازداشت شیخ یاسین، او را از مسیری که انتخاب کرده بود باز نداشت؛ سال ۱۹۸۷م به همراه گروهی از رهبران عمل اسلامی در نوار غزه، یک سازمان اسلامی برای مبارزه با اشغالگری های رژیم صهیونیستی و آزادسازی فلسطین تشکیل دادند و نام «جنبش مقاومت اسلامی» معروف به «حماس» را به آن دادند.
مرجعیت عالی دینی باتوجه به جایگاه بالای شیخ احمد یاسین در زمینه مقاومت با رژیم اشغالگر و تلاش برای آزادی فلسطین و و ترور وی از سوی رژیم صهیونیستی، با صدور بیانیه ای ترور وی را محکوم و آن را جنایتی فجیع توصیف کردند و اشاره کردند که شیخ یاسین زندگی خود را برای خدمت به وطن و دین اختصاص داد و به الگوی صبر و پایداری تبدیل شد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی در این بیانیه با استناد به سخن خداوند که فرمود « إن الله لا یغیر بقوم حتى یغیروا ما بأنفسهم» (خداوند هیچ قومی را تغییر نمی دهد مگر اینکه آنها خود را تغییر دهند)، از امت عربی و اسلامی خواست تا سریعا متحد و یکپارچه شوند و در راه آزادسازی سرزمین غصب شده و بازگرداندن حقوق سلب شده، اقدام جدی در پیش بگیرند»[۲]. دعوت در این بیانیه همان دعوتی بود که در دیگر بیانیه ها نیز مطرح شده بود که همان همبستگی کامل با فلسطینیان و تلاش برای حمایت از آنها بود.
به این نکته نیز باید اشاره کرد که حضرت آیت الله العظمی سیستانی شیخ یاسین را در این بیانیه ، شهید توصیف کرد و چنین توصیفی از سوی فقیهی در جایگاه مرجعیت عالی دینی، سرشار از دلالت ها و معانی فقهی مهمی است.
حضرت آیت الله سیستانی فروش زمین به یهودیان صهیونیست را حرام اعلام کرد
فتواها و بیانیه های حضرت آیت الله العظمی سیستانی در خصوص قضیه فلسطین، خواب هایی که رژیم صهیونیستی برای منطقه و عراق و پناهندگان فلسطینی در عراق دیده بود را نیز در برگرفت.
پس از اشغال عراق از سوی ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۳م، که به بهانه های عدیده ای نظیر تمایل به گسترش دموکراسی در منطقه خاورمیانه صورت گرفت، بلافاصله رژیم صهیونیستی با بهره برداری از هرج و مرج موجود در عراق، به سمت اجرای سیاست جاه طلبی های خود در عراق – که از منابع غنی برخوردار بود- اقدام کرد.
یکی از روش هایی که رژیم صهیونیستی از آن برای نفوذ در عراق استفاده کرد، خریدن زمین ها، مراکز تجاری عراق و مراکزی دیگری از این قبیل بود که به صورتی سازماندهی شده و به عنوان بخشی از استراتژی گسترده این رژیم به هدف اداره کردن منطقه براساس منافع عالی خود صورت گرفت.
در همین بحبوحه حضرت آیت الله العظمی سیستانی در پاسخ به استفتای جمعی از مومنان، فتوایی صادر، و فروش املاک و مستغلات از قبیل هتل ها، مراکز تجاری و زمین به یهودیان را جایز ندانسته و پول ناشی از آن را مال حرام اعلام کردند[۳]. این بیانیه تاکیدی بر نامشروعیت رژیم صهیونیستی و جایز نبودن معامله با آنها و هشیاری نسبت به نقشه هایی بود که این رژیم برای عراق و منطقه تدارک دیده بود.
حمایت حضرت آیت الله سیستانی از پناهندگان فلسطینی در عراق
اشغال عراق از سوی ایالات متحده آمریکا بر اوضاع پناهندگان و آوارگان فلسطینی در این کشور که براساس آمارهای کمیساریای عالی امور پناهجویان وابسته به سازمان ملل، تعداد آنها در سال ۲۰۰۳م به ۳۴ هزار تا ۴۲ هزار نفر می رسید[۴]، نیز تاثیر گذاشت؛ به گونه ای در سایه هرج و مرج و شورش های پس از اشغال، به گمان اینکه این پناهندگان در اعمال خشونت آمیز علیه عراقی ها دست داشتند و با رژیم سابق همکاری می کردند، مورد تعرض و اعمال محدودیت قرار گرفتند و موجب شد بسیاری از آنها به اردن فرار کنند که آنجا هم مقامات این کشور اجازه ورود به خاک این کشور را به آنها ندادند و همین امر اوضاع قانونی و انسانی فلسطینیان موجود در عراق را متنشنج کرد.
و با توجه به موقعیت مرجعیت عالی دینی در نظام سیاسی و اجتماعی داخل و خارج عراق، «عاطف عدوان» وزیر امور پناهجویان تشکیلات خودگردان فلسطین در تاریخ ۱۹/ ۴/ ۲۰۰۶ م نامه ای به حضرت آیت الله العظمی سیستانی نوشت و با ابراز اطمینان نسبت به موقعیت و موضع مرجعیت عالی، از ایشان خواست تا با صدور فتوا یا بیانیه ای، تعرض به فلسطینیان و اموال آنها در عراق را ممنوع اعلام کنند[۵].
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی در پاسخ به این نامه تاکید کرد که با جناح ها و مسئولان رسمی ذیربط تماس گرفته و از آنها خواسته است تا از پناهجویان فلسطینی محافظت کنند و جلوی هرگونه تعرض به آنها را بگیرند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی به پیوست این نامه فتوای موثقی در تاریخ ۲۲/ ۴/ ۱۴۲ صادر، و موضع خود نسبت به این قضیه را اعلام کردند و نسبت به عدم جواز تعرض به پناهجویان فلسطینی و رفتار نامناسب با آنها فتوا دادند و اعلام کردند که تعرض به پناهجویان فلسطینی حتی اگر جرمی از آنها سر بزند، جایز نیست تازمانی که اقدامات قضایی عادلانه در حق آنها اتخاذ شود. ایشان همچنین در این بیانیه اشاره کردند که مقامات مدنی وظیفه دارند از این پناهجویان حمایت کنند و مانع هرگونه تعرض به آنها شوند[۶].
این فتوا واکنش های سیاسی و رسانه ای مثبتی را به همراه داشت و مورد استقبال سیاست مداران و اصحاب رسانه قرار گرفت؛ جناح های مختلف فلسطینی از این فتوا استقبال و از مواضع حیکیمانه حضرت آیت الله العظمی سیستانی در این خصوص قدردانی کردند و به دلیل تاثیر بالایی که این بیانیه در کاهش رنج های فلسطینیان داشت، مطبوعات و روزنامه های برجسته ای به آن پرداختند و اشاره کردند که این فتوا حفاظت از فلسطنیان و صیانت از اموال و دارایی های انها را تضمین کرد و تهدیدهایی که متوجه آنها بود را متوقف کرد و علاوه بر این جلوی آوارگی انها از عراق را گرفت و براساس سازمان آزادی بخش فلسطین، از زمان صدور این فتوا از سوی آیت الله العظمی سیستانی، هیچ مورد آوارگی فلسطینیان از عراق به ثبت نرسید[۷].
این تنها نشانه ای از میزان تاثیرگذاری معنوی مرجعیت عالی دینی بر پیروان خود و به تبع آن جامعه عراق است که با تکیه بر گفتمان وحدت بخش و دور از خشونت طایفه گرایانه و مذهبی ایشان و علی رغم تمامی چالش هایی که عراق را درنوردیده، صورت می گیرد و این موضوع همچنین نشانه ای بر پایبندی ایشان به قضیه فلسطین و خوی و عادت ایشان در پشتیبانی از ملت فلسطین با تمامی وسایل موجود نه فقط در فلسطین بلکه در کشورهای پناهنده آنها است.
تمامی این مواضع، خلاصه ی دیدگاه و نگرش حضرت آیت الله العظمی سیستانی نسبت به قضیه فلسطین و اعتقاد ایشان به قداست و اولویت آن است و نگرشی است که خلاف مسیر مرجعیت عالی دینی در دفاع از مسلمانان و قضایای برحق آنها نیست؛ نگرشی که از اصولی نظیر مدارا، وحدت، رد طایفه گرایی و افراط گرایی و دیگر آموزه هایی نشات گرفته شده است که حضرت محمد (ص) و ائمه اطهار علیهم السلام مطرح کردند. چنین نگرشی ضرورت رد اشغال زمین های فلسطینیان بویژه قدس- باتوجه به جایگاه آن در نزد مسلمانان- را مطرح می کند که با زور از آنها ستانده شده است و همچنین ضرورت دفاع از فلسطینیان در برابر ظلم و ستم و رنج های ناشی از نژادپرستی رژیم صهیونیستی و مشکلات پناهندگی صرف نظر از دین و مذهب را ایجاب می کند .
امید است تمامی حکام عرب از خواب غفلت بیدار شوند و قضیه فلسطین را در صدر اولویت های خود قرار دهند؛ می بایست تمامی مراجع دینی تاثیرگذار ابتکار عمل را در تداوم دفاع از قضیه فلسطین تا نابودی رژیم غاصب صهیونیستی به دست بگیرند علی الخصوص اینکه بیشتر مشکلات امت نتیجه وجود این رژیم در منطقه است.
حامد الخفاف، النصوص الصادره عن سماحه السید السیستانی فی المسأله العراقیه، الطبع السادسه، دارالمؤرخ العربی، بیروت، لبنان، ۲۰۱۵م، ص ۳۳۹- ۴۰۰.
[۱] – همان، ص ۲۳۴- ۳۴۳.
[۲] – همان، ۳۴۱.
[۳] – استفتائی که از حضرت آیت الله العظمی سیستانی در تاریخ ۲۵/ ۴/ ۱۴۲۴ه.ق صادر شد.
[۴] – فلسطینیان عراق، روزنامه «السفیر»، نیسان ۲۰۱۱م، http://palestine.assafir.com/Article.aspx? ArticleID=1868
[۵] – همان منبع، صص ۳۴۱- ۳۴۲.
[۶] – استفتائی که در تاریخ ۲۲/ ۴/ ۱۴۲ ه.ق از سوی حضرت آیت الله سیستانی صادر شد.
[۷] – سازمان آزادی بخش فلسطین: عدم آوارگی فلسطینیان از زمان صدور فتوای حضرت آیت الله العظمی سیستانی، روزنامه «الشرق الاوسط»، ۱۱می ۲۰۰۶، شماره ۱۰۰۲۶.
