سکولاریسم و فرهنگ اسلامی در چالش دولتها بر سر حجاب
فرانسه در آستانه انتخاب رئیسجمهوری جدید است، اما در این کشور همچنان اتّفاقنظر وجود دارد که محدودیتها دربارۀ پوشش مذهبی به قوّت خود حفظ شود. در فرانسه این محدودیتها شامل ممنوعیت استفاده از روسری در مدارس دولتی، برقع در اماکن عمومی و بورکینی در بعضی مناطق کشور است. بعضی از مردان سیاست در فرانسه حجاب را مصداق دیکتاتوری اسلامی میدانند.
در هلند نیز مجلس سنا در حال بررسی قانونی است که ضمن آن استفاده از نقاب و برقع در بسیاری از فضاهای عمومی ممنوع خواهد شد. «حزب فوق ملّیگرایِ آزادی» نیز خواستار سرکوب دین اسلام در این کشور است.
اما عجیبترین محدودیتها در حوزۀ حجاب را میتوان در مراکش مشاهده کرد. اوایل این ماه مقامات محلّی فروشندگان را از تولید، واردات و فروش برقع منع کردند و آنها را ملزم به امضای سندی مبنی بر پذیرش این تعهّد ساختند. زنان برقعپوش مراکشی نیز (که تعداد آنها انگشتشمار است) بلافاصله تصاویری از خود در رسانههای اجتماعی منتشر کردند و بعضی از آنها این سؤال را مطرح ساختند که «چرا دولت زنان روسپی یا کسانی را که دامن کوتاه به تن میکنند محدود نمیسازد؟!»
نگرانیها نسبت به پوشش اسلامی رو به افزایش است و این امر تا حدّی به خاطر افزایش شمار پناهندگان مسلمان است. حملات تروریستی اسلامگرایان نیز موجب شدّت گرفتن ترس از مهاجرین شده است. همهجا شاهد اعتراضات پوپولیستهای بیگانههراس هستیم. دلیل اختلافنظرها در رابطه با حجاب، تناقض میان عقاید سکولاری و فرهنگ اسلامی است.
خاستگاه سکولاریسم سیاسی در فرانسه به انقلاب 1789 و به مبارزات روحانیستیزی در اوایل قرن بیستم بازمیگردد. سیاستمدار فرانسوی، «مانوئل والس» بورکینی را تجسّم بردگی زنان میداند که هدف از آن پوشاندن جسم زن به منظور انقیادِ هرچه بهترِ او است. اکثر مردم فرانسه نیز با این اندیشهها همعقیده هستند.
در جاهایی که نفوذ فرانسه در آنها قوی است، حجاب موضوعی بحثبرانگیز است. یکی از این مناطق کشور ترکیه و دیگری شهر کبک در کانادا است. در این شهر هرگونه اظهار اعتقادات دینی و پوشاندن چهره قدغن است.
اما زنان محجّبۀ فرانسه، ترکیه و کبک نسبت به این محدودیتها معترضند و تلاش دارند سیاستمداران را برای بازنگری قوانین حجاب مجاب سازند. امروز فرانسه بهشدّت احتیاج دارد که سکولاریسم و آزادی را با هم آشتی بخشد.