آیت الله جوادی آملی: زیارت نورانی جامعه کبیره به منزله تفسیر امامت است
آیت الله جوادی آملی در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که در مسجد روستای احمدآباد شهرستان دماوند برگزار شد، پس از تبریک میلاد وجود مبارک امام هادی(علیه السلام) با استناد به بیانات نورانی آن حضرت به تبیین مسئله ولایت و امامت پرداخته و بیان داشت: فقط قرآن کریم است که همسان و همتای اهل بیت عصمت و طهارت است. قرآن, تفسیری دارد که مفسّران فراوانی به این نعمت نایل شدند اما ولایت, تفسیر میخواهد آن روایتها و جملههای کوتاه که امامت و ولایت را شرح میدهد آنها لازم بود ولی کافی نبود وجود مبارک امام دهم امام هادی(ع) امامت و ولایت را تفسیر کرده است این زیارت نورانی جامعه کبیر به منزله تفسیر امامت است یعنی همانطوری که قرآن, احتیاج به تفسیر دارد امامت هم احتیاج به تفسیر دارد که هر کدام از ائمه(ع) یک آیه یا چند آیه قرآن را تفسیر کردند ولی وجود مبارک امام هادی کلّ قرآن را تفسیر کرد چون عترت و قرآن همتای هم هستند.
وی در ادامه گفت: ما اگر خواستیم انسان را بشناسیم به وسیله خود انسان کامل باید بشناسیم زیرا انسان کامل یعنی اهل بیت(علیهم السلام) که همتای قرآن کریماند اینها خلیفه خدای سبحاناند و این خلیفه میتواند از مستخلفعنه خود باخبر بشود و انسان را معرفی کند. امام هادی(ع) در وصف انسان ـ چه انسان خوب چه انسان بد ـ یک مطلبی را دارد که این شرح مطلبی است که وجود مبارک امیرالمؤمنین دارند. امیرالمؤمنین در نهجالبلاغه یک اصل کلی را بیان کرد امام هادی(ع) آن اصل را شرح کرد. در نهجالبلاغه امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) فرمود هر فاعلی بهتر و برتر از فعل خودش است این یک اصل عقلی است, چرا؟ چون فعل آدم, گفتار آدم, رفتار آدم, نوشتار آدم, اثر آدم است و انسان مؤثر در این اثر است این روشن است که هر فاعلی قویتر از فعل خودش است هر صاحبکاری از آن کار بالاتر است زیرا آن کار, اثر اوست هر مبدأیی از آن اثری که از مبدأ صادر میشود قویتر است این اصل کلی را حضرت در نهجالبلاغه بیان کرد.
معظمله در ادامه سخنانش اظهار داشت: خدمت کردن به جامعه, عدالت, احسان اینها یک اوصاف خوبی است عادل بالاتر از عدالت است, چرا؟ چون عدالت, وصف اوست, کار اوست, اثر اوست هر کاری از صاحبکار نشأت میگیرد از آن جان نشأت میگیرد عدالت هر اندازه که خوب است عادل بالاتر از آن است, صدق و راستگویی هر اندازه زیباست انسان صادق و راستگو بهتر از آن است; زیرا راستگویی اثر راستگوست عدالت اثر انسان عادل است حضرت فرمود بالاتر از علم, عالِم است زیرا این علم, وصف اوست متّکی به گوهر ذات اوست او در اثر تلاش و کوشش این وصف را پیدا کرده است اگر این وصف محصول کار آن گوهر است پس گوهر ذات عالِم بالاتر از علم است.
وی با تکیه بر این مقدمه به بیان نتیجهگیری مطلب پرداخته و بیان داشت: در جواب این سوال که ولایت بالاتر است یا علیبنابیطالب؟ باید گفت علیبنابیطالب بالاتر است؛ نبوّت بالاتر است یا پیغمبر؟ پیغمبر بالاتر است, چون این نبوّت, وصف اوست, صفت اوست, کمال اوست, به گوهر ذات او تکیه میکند این وصف در خارج بدون گوهر ذات وجود ندارد ولایت که بدون ولیّ الله وجود ندارد هر اندازه که ما امامت را بشناسیم, ولایت را بشناسیم علیبنابیطالب بالاتر از آن است زیرا این اصل کلی را خود حضرت فرمودند, وجود مبارک امام هادی(ع) این را شرح دادند که بالاتر از هر وصف, موصوف آن وصف است, بالاتر از هر قول, قائل آن قول است بالاتر از هر کتاب, نویسنده آن کتاب است, اینکه وجود مبارک پیغمبر(ص) فرمود علی را و مرا غیر از خدای سبحان کسی نشناخت چون کسی به حقیقت گوهر ذات اینها وقتی میتواند پی ببرد که به حقیقت ولایت و نبوّت و رسالت پی ببرد آن حقایق چون برای ما به طور اجمال شناخته شده است نه به طور تفصیل, پس گوهر ذات اینها را هم ما نمیتوانیم بشناسیم.
وی ادامه داد: بنابراین ما در ایامی هستیم که دست ما به خود آن ذات نمیرسد اما به آثار و گفتار و کلمات و سیره آنها میرسد به همان اندازه که از این آثار و مآثر اینها استفاده کنیم تشیّع ما محفوظ است لذا در قرآن کریم ذات اقدس الهی به رسولش(ص) فرمود اگر جریان ولایت حضرت امیر را بازگو نکرده باشی اصل رسالتت زیر سؤال است ﴿وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ﴾ منظور آن است که اگر این مطلب را نگفتی گویا اصل اسلام را منتشر نکردی زیرا بعد از تو اگر اهل بیت این خلأ را پر نکنند جای تو ننشینند قرآن ناطق نباشد آن وقت قرآن و دین به دست قبیله تیم و عدی میافتد میشود یک حزب، چه اینکه خواستند با تشکیل سقیفه دین را به صورت یک حزب در بیاورند لذا فرمود: ﴿وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ﴾ اصل رسالتت زیر سؤال میرود.
وی در خاتمه سخنانشان بیان کرد: انسان را کسی باید هدایت کند که انسان را آفریده باشد و تنها کسی که انسان را آفرید ذات اقدس الهی است و خلیفه او که وجود مبارک پیغمبر(ص) است از خدا خبر دارد به برکت آن حضرت, اهل بیت عصمت و طهارت باخبرند لذا هم بیانات نورانی حضرت هادی مشخص میشود هم آیه سوره مبارکه مائده که خدا فرمود اگر جریان غدیر را به مردم نگویی اصلِ رسالتت را ابلاغ نکردی ﴿وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ﴾ که امیدواریم ذات اقدس الهی آن توفیق را به ما بدهد هم معارف قرآن کریم هم معارف اهل بیت مخصوصاً سخنان نورانی امام هادی(ع) آشنا بشویم و عمل کنیم.